Inleiding
In de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen in de begroting worden onder andere de beleidsuitgangspunten voor het onderhoud van kapitaalgoederen in de openbare ruimte en de gemeentelijke gebouwen weergegeven. Het beleid hierover ligt vast in de beleidsplannen die voor de verschillende onderdelen zijn opgesteld. De beleidsplannen bevatten de kaders voor het kwaliteitsniveau van deze onderdelen.
Voor het maken van goed onderbouwde jaarplannen wordt voor de bovengrondse infra in de openbare ruimte vanaf 2023 gewerkt met een 5-jarig Meerjarenonderhoudsplan (MJOP). Het MJOP wordt ieder jaar geactualiseerd en aangevuld met een nieuwe jaarschijf. Dit geactualiseerde MJOP wordt meegenomen bij het opstellen van de perspectiefnota.
Openbare ruimte
Onderdeel 1: Bovengrondse infrastructuur (inclusief wegen)
Verharding
Begin 2023 is een Europese aanbesteding gestart voor groot onderhoud en vervanging (GO+V) van asfalt. Deze aanbesteding heeft veel tijd in beslag genomen waardoor pas in oktober 2023 met werkzaamheden aan het asfalt kon worden gestart. Verschillende fietspaden in Houten zijn voorzien van een nieuwe bovenlaag van rood asfalt. Een deel van de projecten van de jaarschijf 2023 (in het MJOP) is doorgeschoven naar 2024, waaronder De Staart, wat geen onacceptabele risico’s of gevolgen heeft. Enkele andere asfaltprojecten die gepland stonden in 2024 zijn juist al in 2023 opgepakt omdat werk met werk konden kon worden gemaakt.
Op meer dan 100 wegvakken is klein of groot onderhoud uitgevoerd aan de elementenverharding. Totaal is er meer dan 20.500 m2 aan elementenverharding aan D-niveau hersteld. In 2023 is hierdoor het percentage D-niveau van elementenverharding afgenomen van 15,4% naar 13,84%. Het betrof onder andere het fietspad bij de Peppelkade, de Putterhaag en locaties in de Schepen en Boten.
Openbare verlichting en verkeersregelinstallaties
In het vierde kwartaal is een begin gemaakt met het vervangen van de aanwezige conventionele openbare verlichtingsarmaturen door energiezuinige led-verlichting. De Rondweg is in zijn geheel voorzien van nieuwe armaturen en er is gestart in de woonwijken en buitengebied. In 2023 waren er door de vele regen helaas enkele hardnekkige kabelstoringen aan de infra van Stedin.
De aanbesteding voor het vervangen van de verkeersregelautomaten is succesvol op de markt gebracht. Inmiddels zijn er al 2 automaten inclusief lantaarns op de desbetreffende kruisingen vervangen.
Bij de voorbereiding van de vervanging van de verkeersregelinstallaties is gebleken dat het voldoen aan de voorwaarden van de verkregen subsidie voor zgn. intelligente VRI’s aanzienlijke structurele kosten zijn verbonden die voor rekening van de gemeente komen. Dat vergt een nadere afweging tussen kosten en baten. Het ziet er naar uit dat op dit moment de baten/mogelijkheden van iVRI’s niet opwegen tegen de kosten. In de 1e helft van 2024 zal daarover een besluit worden genomen. Tot die tijd worden de VRI’s vervangen door exemplaren die technisch geschikt zijn om de intelligente programmatuur op te installeren.
Voor het dagelijks onderhoud aan de verkeersregelautomaten is een tijdelijk contract afgesloten.
Civieltechnische kunstwerken
Er is een nieuwe voetgangersbrug gerealiseerd naar het eiland in de Rietplas. Er zijn twee bruggen gerenoveerd volgens de planning en begroting voor 2023. Het vervangen van 2 andere bruggen is voorbereid, aanbesteed en gegund. Uitvoering hiervan volgt in de 1e helft van 2024.
Een serie van 17 bruggen in de wijk De Hoon is geschilderd. 20 aangetaste palen onder de brug over de Rietplas zijn duurzaam hersteld.
In 2023 kon al het achterstallig/uitgesteld onderhoud aan civieltechnische kunstwerken t/m 2022 worden gerealiseerd.
Een deel van het areaal is volgens de cyclische aanpak gereinigd.
Groen en water
Water en groenvoorzieningen zijn onderhouden conform het door de raad vastgestelde Beeldkwaliteitskader, het Water- en Rioleringsplan 2020-2023, het Bomenbeleidsplan en de Keur (bepalingen) van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR).
In Houten Noord zijn 10 plantsoenen vervangen. In het kader van het uitvoeringsplan biodiversiteit 2023 is er nieuw bosplantsoen aangeplant op de Rondwegwal nabij het Weversgilde. Daarnaast zijn op verschillende plekken nieuwe perken ingeplant na ontsteningstrajecten.
Naast de reguliere vervangingsronde van ongeveer 225 bomen op onder andere de Lobbendijk en de Ringveste, zijn er in Houten Zuid ook extra bomen bijgekomen in het kader van het tegengaan van hittestress. Dankzij de relatief natte zomer is de uitval onder essenbomen beperkt gebleven. Droogte en hitte tasten de weerstand van de bomen aan, waardoor zij minder bestand zijn tegen de essentakziekte.
In 2023 zijn de jaarprogramma’s groot onderhoud waterbodems (baggeren) 2022 + 2023 als één project uitgevoerd. Hierbij zijn 8.497 m1 watergangen uitgebaggerd waarbij 4.725 m3 baggerspecie is verwijderd.
In de wijk de Bermen is de exoot rode waterlelie bestreden door middel van de harkboot.
Er is gezamenlijk met HDSR onderzoek gedaan naar de waterkwaliteit en er zijn afspraken gemaakt over aanvullende onderzoeken naar de waterkwaliteit in de wijk de Waters en Polders.
Spelen, reinigen en begraven
In 2023 zijn 14 speel- of sporttoestellen vervangen. Samen met de Houtense jongeren, Rotary Club Houten Castellum en ondernemers hebben we op initiatief van de jongeren alle voorbereidingen getroffen om het versteende trapveld bij de Wissel om te vormen naar kunstgras. De aanleg start januari 2024.
Verspreid over 3 inspectie- en onderhoudsrondes is er aan 111 speel- en sporttoestellen groot onderhoud gepleegd. Daarnaast is er tijdens de inspecties aan 62 toestellen klein onderhoud gepleegd. De sporttoestellen (zoals op de Vijfwal) vallen onder dezelfde inspectie en onderhoudsrondes als de speeltoestellen.
Alle straten, pleinen en trottoirs zijn minimaal éénmaal mechanisch gereinigd, uitgezonderd de halfverharding en de parkeerplaatsen. Alle doorgaande wegen (binnen de kernen) worden minimaal viermaal per jaar machinaal gereinigd. Daarnaast is er in de 3 centrumgebieden en in Houten Noordwest (als pilotwijk) intensief onkruid op verharding bestreden met heet water. bestreden. Op de paden van de begraafplaatsen is het onkruid bestreden met een onkruidbrander. In de andere delen van de bebouwde kom is het onkruid op de verharding minder intensief aangepakt.
In 2023 is de nieuwe uitbreiding van de begraafplaats Oud-Wulven ingericht met paden, beplanting, bomen en gras. Ook zijn er bankjes, snijtafels en elektra- en watertappunten gerealiseerd. Daarmee is de uitbreiding klaar om in gebruik genomen te worden. In 2024 wordt er nog een urnenzuil geplaatst.
Onderdeel 2: Ondergrondse infrastructuur (inclusief riolering)
Riolering
De reguliere onderhouds- en beheerwerkzaamheden aan het stedelijke (afval)watersysteem (zoals de inspectie en reiniging van riolen en drainageleidingen) zijn conform de normen van het Water en Rioleringsplan (WRP) uitgevoerd. De onderdelen van de ondergrondse infrastructuur worden risicogestuurd beheerd. We hanteren conform het WRP een toestandsafhankelijk risicoprofiel. De ouderdom van objecten vormt een indicatie maar is nooit de aanleiding om het object te vervangen.
In 2023 is 54.952 m1 hoofdriool gereinigd. De 3.900 kolken die rechtstreeks zijn aangesloten op oppervlaktewater of een infiltratievoorziening zijn 2 maal gereinigd. De overige 14.700 kolken en lijnafwateringen zijn 1 maal gereinigd. Er zijn verschillende hoofd- en minigemalen gerenoveerd.
Aanpak risicolocaties
In 2023 zijn 59 risicovolle locaties voor waterschade bij extreme neerslag aangepakt. Het betrof locaties op het Strandmeer, Heidetuin, Rotstuin, Varenmos, Lupine-oord, Castellum-Oost, Kroonslag, Buiswater, Sodawater, Kamillehof, Rijnpolder, Vikingenpoort, Strocamp, Ruitercamp, Hoorncamp en Vedelaarsborch. In totaal is er 5.720 m1 infiltratieriolering aangebracht. Er is ca. 66.600 m2 verharding in de openbare ruimte afgekoppeld (van de vuilwaterriolering) en er is ca. 3.000 m2 verharding omgezet in groen. Daarnaast is er een pop-up waterkering aangebracht op het busstation aan De Molen.
In 2023 zijn er 36 parkeerplaatsen voorzien van waterpasserende verharding.
Onderdeel 3: Kunstobjecten in het openbare gebied
In 2023 is regulier/jaarlijks onderhoud aan de kunstobjecten uitgevoerd.
Ook is er met diverse partners gewerkt aan de uitwerking van het herstelplan voor beschadigde en gestolen kunst.
Er is een raming van de kosten gemaakt voor herstel van diverse kunstwerken en daaruit is een bestedingsplan gekomen voor de middelen uit de bestemmingsreserve Kunstobjecten. Dit plan is besproken met en geaccordeerd door de portefeuillehouders.
In 2024 zal uitvoering gegeven worden aan het herstel.
Gemeentelijke gebouwen
Onderdeel 4: Welzijns -en sportaccommodaties
Over welzijns- en sportaccommodaties wordt voortaan gerapporteerd bij onderdeel 6 Gemeentelijke gebouwen.
Onderdeel 5: Onderwijshuisvesting
Na de kredietverhoging voor de nieuwbouw van de Van Harte School is gestart met de bouw van de school. Gedurende de nieuwbouw is de school gehuisvest in het lege gebouw van de Montessorischool aan de Vikingenpoort. Het krediet voor de nieuwbouw van de openbare bassischool De Velduil is verhoogd. Het schoolbestuur heeft daarna de Europese aanbesteding voor sloop en bouw van het schoolgebouw opgestart. Vooruitlopend op de sloop van het gebouw aan het Eggeveld is een deel van de school (de bovenbouw) gehuisvest in het leegstaande gebouw van de Montessorischool aan de Korenmolen. De onderbouw van de school maakt nog gebruik van het schoolgebouw aan de Beverakker.
Meerdere scholen zijn gestart met een project voor de vergroening van de schoolpleinen. Hiervoor is bij de provincie een subsidieaanvraag ingediend.
Een externe partij is gestart met het opstellen van een nieuw Integraal Huisvestingsplan Onderwijs.
Onderdeel 6: Gemeentelijke gebouwen
In 2023 is het onderhoud uitgevoerd conform de Meerjaren Onderhoudsplan (MJOP) en de begroting en de voorbereidingen zijn getroffen om het MJOP te actualiseren. Dit wordt in 2024 uitgevoerd en aangeboden aan de raad. In de eerste helft van 2024 wordt het onderhoudsbeleid herijkt en aangeboden aan de raad.
Bij een aantal gebouwen wordt bewust terughoudend met onderhoud omgegaan vanwege toekomstige veranderingen (Enter, Huis van Houten). We houden hier echter de ondergrens (een veilig & gezond gebouw) aan bij de instandhouding.
Omvang onderhoud kapitaalgoederen
De mate van onderhoud bepaalt de kwaliteit en de levensduur van de kapitaalgoederen. Onderscheid wordt gemaakt tussen aan de ene kant de reguliere beheer-/exploitatiekosten en aan de andere kant de kosten van groot onderhoud en vervanging.
De onderstaande tabel laat de omvang zien van het onderhoud aan de kapitaalgoederen, onderverdeeld in dagelijks/regulier onderhoud en groot onderhoud (en vervanging).
De begroting 2023 en de hier gepresenteerde bedragen zijn al aangepast n.a.v. de projecten die zijn doorgeschoven naar 2024.
Begroting 2023 | Rekening 2023 | ||||||||||
Regulier onderhoud (O) en groot onderhoud (GO) | O | GO | Totaal | O:GO | O | GO | Totaal | O:GO | |||
Bovengrondse infrastructuur | 3.386 | 2.443 | 5.828 | 58 | : 42 | 3.195 | 1.901 | 5.096 | 63 | : 37 | |
Gemeentelijk vastgoed | 419 | 1.367 | 1.785 | 23 | : 77 | 646 | 958 | 1.604 | 40 | : 60 | |
Kunstobjecten | 11 | 0 | 11 | 100 | : 0 | 10 | 0 | 10 | 100 | : 0 | |
Ondergrondse infrastructuur | 1.067 | 127 | 1.193 | 89 | : 11 | 1.014 | 157 | 1.171 | 87 | : 13 | |
Onderwijsaccomodaties | 31 | 123 | 153 | 20 | : 80 | 23 | 168 | 191 | 12 | : 88 | |
Overig | 163 | 0 | 163 | 100 | : 0 | 149 | 0 | 149 | 100 | : 0 | |
Totaal | 5.075 | 4.059 | 9.134 | 56 | :44 | 5.035 | 3.185 | 8.220 | 61 | :39 |
Zoals hiervoor al toegelicht zijn werkzaamheden voor een aantal projecten voor groot onderhoud wegen (asfalt) en civieltechnische kunstwerken (o.a. bruggen) om uiteenlopende redenen doorgeschoven naar 2024. Voor projecten uitgevoerd in 2023 zijn de werkelijke kosten onttrokken aan de bestemmingsreserve Beheer Openbare Ruimte en heeft daardoor dus geen invloed op het jaarrekeningsaldo. Voor groot onderhoud aan 5 sanitairgebouwen bij de woonwagencentra is een extra dotatie aan de betreffende voorziening gedaan.
Toereikendheid onderhoudsvoorzieningen en -reserve
Nr. toelichting balans | Omschrijving voorziening/reserve | Toereikend | Toelichting |
---|---|---|---|
1. | Groot onderhoud welzijns-/ sport-accommodaties/ Sociaal Culturele Centra : Het gelijkmatig over de jaren verdelen van de lasten die verband houden met het onderhoud van welzijns-/ sport-accommodaties/ Sociaal Culturele Centra. Met de inzet van deze voorziening wordt ongewenste piekbelasting van de exploitatie voorkomen. | € 2.288 | |
2. | Huisvesting onderwijs : | € 307 | |
3. | Gemeentelijke huisvesting : | € 1.677 | |
4. | Beheer Openbare Ruimte(BOR) : | € 2.687 | |
5. | Brandweergebouwen : | € 389 | |
6. | Overig gemeentelijk vastgoed : | € 159 | |
11. | Riol. Art 44 lid 1d&2 Onderhoud Waterbodem: | € 1.477 | |
12. | Groot onderhoud fietstransferia en bijgebouwen : | € 500.921 | |
13. | Wijkposten, steunpunten en overige gebouwen: | € 102 | |
14. | Sanitairgebouwtjes woonwagen-centra: Deze nieuwe voorziening is bestemd voor het reserveren van gelden voor het groot onderhoud van de Sanitairgebouwtjes woonwagencentra. De toevoeging en de aanwending van deze voorziening gebeurt op basis van het op 1 december 2020 in de raad vastgestelde Meerjaren onderhoudsplannen en vervangingsinvesteringen gemeentelijke accommodaties 2021-2025. | € 125 | Extra dotatie ad € 140.000 in 2023 t.b.v. groot onderhoud voor 5 sanitairgebouwen. |
Totaal | € 9.713 |
Voorziening toereikend |