Deelprogramma Cultuurhistorie en archeologie
Wat hebben we bereikt?
In 2023 is de Visie Cultureel Erfgoed samen met het bijbehorende uitvoeringsprogramma voor de jaren 2023 en 2024 vastgesteld. Speciale aandacht vanuit de gemeente en de provincie is uitgegaan naar de forten van de Hollandse Waterlinies en dan met name fort Honswijk. Deze zijn sinds 2021 bijgeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO waarbij is 2022 een Actieplan Pact van Ruigenhoek bestuurlijk is vastgesteld.
Doelstellingen deelprogramma Cultuurhistorie en archeologie | ||
# | Doelstelling | |
1 | Behouden, beschermen en onderzoeken van cultuurhistorische waarden (monumenten, archeologie en landschap). | |
---|---|---|
2 | Het draagvlak voor cultuurhistorie vergroten door cultuurhistorie zichtbaar en beleefbaar te maken. |
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Voor onze archeologie hebben wij uitvoering gegeven aan alle wettelijke taken zoals de beoordeling van initiatieven, het beoordelen van plannen voor ruimtelijke ontwikkelingen op archeologische aspecten en bij bestemmingspannen. Deze ruimtelijke initiatieven zijn ook getoetst op cultuurhistorische aspecten waarbij er speciale aandacht was voor ruimtelijke ontwikkelingen binnen het Werelderfgoed van de Hollandse Waterlinies.
Waar het gaat om het uitoefenen van het bevoegd gezag in archeologische onderzoekstrajecten hebben wij plannen van aanpak, programma’s van eisen en rapporten over archeologisch onderzoek beoordeeld en daarover selectiebesluiten voor vervolgonderzoek genomen.
Daarnaast hebben wij in algemene zin ons archeologisch netwerk onderhouden binnen en buiten de gemeente, de inzet van de archeologische werkgroep begeleid en diverse adviezen gegeven op het gebied van archeologische inpassing als gevolg van de nieuwe Omgevingswet.
Op basis van het Collegeprogramma is de Visie cultureel erfgoed geactualiseerd en zijn ambities verwoord voor de komende twee jaren. Daarbij is een plan gemaakt om de komende twee jaren de basis op orde te krijgen, zodat de gemeente haar wettelijke taken op het gebied van cultureel erfgoed kan realiseren.
Om ons voor te bereiden op de inwerkingtreding van de Omgevingswet hebben wij de voorwaarden gecreëerd voor het in werking treden van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit en zijn wij gestart met de evaluatie van deze commissie. Deze commissie heeft de taken van de Erfgoedcommissie overgenomen. Daarbij zal deze Commissie op een ruimer gebied adviseren, zoals op het gebied van archeologische rijksmonumenten en cultuurlandschap.
In samenwerking met enkele vrijwilligers is wederom een Open Monumentendag georganiseerd waarbij wij dat als gemeente hebben gefaciliteerd (drukwerk en vrijwilliger op de dag zelf). Er is na de Open Monumentendagen een borrel georganiseerd voor monument eigenaren en vrijwilligers van Open Monumentendag met een lezing over verduurzamen van monumenten.
De Stichting Archeologiewerkgroep Houten (SAH) wordt door de gemeente gesubsidieerd voor het ontplooien van activiteiten op het gebied van educatie (scholen) en draagvlakverbreding van Houtense archeologie op congressen, symposia, archeologische themadagen, organiseert tentoonstellingen in het Oude Station, werkt oud archeologisch onderzoek uit en ondersteunt zo nodig de gemeentelijke archeoloog met veldwerk.
In het kader van het Regionaal Actieplan Pact van Ruigenhoek, waarmee wij samen met de provincie zorgen voor een betere ontsluiting van onze forten van de Hollandse Waterlinies, hebben wij enkele bijeenkomsten bijgewoond op zowel ambtelijk en bestuurlijk niveau om die ontsluiting samen vorm te geven.
Omdat de Visie cultureel erfgoed is vastgesteld, is formatie ingevuld om op het gebied van cultureel erfgoed alle taken op te nemen. Dit betreffen zowel de wettelijke taken als de projecten die zijn opgenomen in het bijbehorende Uitvoeringsplan. Er is contact gelegd met de monumenteigenaren en een mailngbestand na goedkeuring gemaakt. Hierdoor kunnen de monumenteigenaren sneller geïnformeerd worden over voor hen belangrijke zaken en is het contact leggen met de gemeente eenvoudiger gemaakt. Er is een avond voor monumenteigenaren en vrijwilligers van de Open Monumentendagen georganiseerd met een lezing over Verduurzaming monumenten. Er zal nu jaarlijks een bijeenkomst met thema voor de monumenteigenaren worden georganiseerd. Er is beleid vastgesteld voor het verduurzamen van monumenten en de monumenteigenaren zijn hierover geïnformeerd, ook over een gratis gids over verduurzamen van monumenten. In de gemeentehal is een vitrinekast ingericht, zodat bezoekers hier op een laag drempelige manier kunnen kennismaken met het gemeentelijk erfgoed, dit in afwachting van een eventuele museum(vorm). Verder is er een start gemaakt met onderzoek naar de mogelijkheden voor een revolverend fonds en is het onderzoek naar de mogelijkheden voor een museum (vorm) in december van start gegaan. De cultuurhistorische waardenkaart is bijna compleet en er is gestart met het bekijken welk na-oorlogs erfgoed (met name Post 65) in aanmerking kunnen komen voor toevoeging op de monumentenlijst. De grondeigenaren van de locaties waarop grenspalen staan zijn geïnformeerd dat deze palen als gemeentelijk monument aangewezen gaan worden. Door een lid van de monumentenwerkgroep zijn er 2 fietstochten gemaakt langs deze grenspalen, dit is gecommuniceerd op de website en deze zijn ook gratis te downloaden.
De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit is benoemd en daarmee wordt voldaan aan de eisen vanuit de Omgevingswet.
In het kader van het dijkversterkingstraject van de Lekdijk, is daarbij een meekoppelprojecten gedefinieerd om de Inlaatsluis bij fort Honswijk weer zichtbaar en beleefbaar te maken. Daarvoor hebben wij dat project in 2023 nader uitgewerkt en afspraken gemaakt voor de financiering hiervan.
Omschrijving | Bron | Realisatie | Raming | Realisatie | ||
---|---|---|---|---|---|---|
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2023 | ||
Voor dit programma zijn geen Output indicatoren geformuleerd | ||||||
Voor dit programma zijn geen outcome indicatoren geformuleerd | ||||||
Voor dit programma zijn geen BBV indicatoren geformuleerd |
Activiteiten collegeprogramma
Wat wilden we daarvoor doen? | Voortgang | Toelichting van de afwijking | ||
47 | Inlaatsluis Nieuwe Hollandse waterlinie | |||
---|---|---|---|---|
64 | Visie op erfgoed vernieuwen en uitvoeren | |||
65 | Revolverend fonds cultureel erfgoed | |||
Er is onderzoek gedaan naar mogelijkheden van een fonds via het Restauratiefonds. Dit bleek een inleg van 5 miljoen nodig te hebben, maar betrof dan wel leningen voor grote renovaties aan monumenten, waarbij het monument dan als onderpand moest dienen. Een kleinschaliger manier van een revolverend fonds wordt nu onderzocht. Om te kijken of een revolverend fonds het juiste financieringsinstrument is, moeten de voor- en nadelen en de risico’s daarvan afgewogen worden. Er moet gekeken worden naar het drempelbedrag, wat er nodig is voor de oprichting en het beheer en hoe de uitvoering gedaan moet worden. | ||||
67 | Varianten Houtens museum | |||